ຜູ້ຕິດເຊື້ອໂຄວິດ-19 ກັບຜົນພວງດ້ານສຸຂະພາບໃນໄລຍະຍາວ
ຄົນນັບລ້ານທີ່ລອດຕາຍຈາກໂຄວິດ-19 ບໍ່ແມ່ນວ່າທຸກຄົນຈະກັບມາໃຊ້ຊີວິດໄດ້ຕາມປົກກະຕິ ເພາະມີຈຳນວນບໍ່ໜ້ອຍທີ່ຕ້ອງເຈັບປວດຊໍາເຮື້ອ ເຊິ່ງເປັນຜົນພວງຈາກໄວຣັສມໍລະນະນີ້ ເຖິງວ່າຜູ້ຕິດເຊື້ອທີ່ບໍ່ໄດ້ມີອາການຂອງພະຍາດຮຸນແຮງກໍຕາມ.
ນັກວິໄຈຍັງເລັ່ງຄົ້ນຄວ້າຫາຄຳຕອບກ່ຽວກັບອາການຂອງຜູ້ຕິດເຊື້ອໂຄວິດໃນໄລຍະຍາວ ແລະ ຄລີນິກທີ່ເປີດຂຶ້ນເພື່ອຮອງຮັບຄົນເຈັບລັກສະນະນີ້ກຳລັງເພີ່ມຂຶ້ນເລື້ອຍໆ.
ເນື່ອງຈາກການລະບາດຂອງພະຍາດຫາກໍເກີດຂຶ້ນພຽງບໍ່ເທົ່າໃດປີ ນັກວິໄຈຈຶ່ງຍັງບໍ່ສາມາດບອກອັດຕາສ່ວນຈຳນວນຂອງຄົນເຈັບທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ ແລະ ໄລຍະເວລາທີ່ແນ່ນອນໄດ້.
ອາການທີ່ພົບເປັນແນວໃດ ?
ອາການໄລຍະຍາວທີ່ເກີດຂຶ້ນກັບຜູ້ຕິດເຊື້ອໂຄວິດ-19 ມີທັງໃນລະດັບທີ່ບໍ່ຮຸນແຮງ ເຊັ່ນການເສື່ອມສະມັດຖະພາບຂອງການຮັບຮູ້ບາງຢ່າງທີ່ສ້າງຄວາມລຳຄານໃຫ້ແກ່ການດຳລົງຊີວິດປະຈຳວັນ ເຊິ່ງມັກຈະເກີດຂຶ້ນປະມານ 4 ອາທິດ ຕໍ່ເນື່ອງຫລັງຈາກພົບການຕິດເຊື້ອເຊັ່ນ: ມີອາການອ່ອນເພຍ, ຫາຍໃຈຖີ່, ເຈັບໜ້າເອິກ, ບົກພ່ອງທາງການຮັບຮູ້ ຫລື ສະໝອງລ້າ, ປວດຕາມຂໍ້ ເຊິ່ງເປັນອາການທີ່ພົບສ່ວນຫລາຍ, ແຕ່ສິ່ງກັງວົນໄປກວ່ານັ້ນ ຄືອາການທີ່ຮຸນແຮງກວ່າເຊັ່ນ: ການເຮັດໜ້າທີ່ຂອງອະໄວຍະວະຜິດປົກກະຕິ ທັງຫົວໃຈ, ປອດ ແລະ ສະໝອງ ເຊິ່ງອາການເຫລົ່ານີ້ສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ກັບຜູ້ຕິດເຊື້ອໂຄວິດທີ່ບໍ່ສະແດງອາການນຳ.
ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ເຖິງວ່າອາການໄລຍະຍາວຂອງຜູ້ຕິດເຊື້ອໂຄວິດ-19 ມັກຈະບໍ່ຮຸນແຮງເຖິງຊີວິດ, ແຕ່ຜົນການສຶກສາຂອງມະຫາວິທະຍາໄລມິຊິແກນໃນອາເມລິກາ ຈາກຜູ້ຕິດເຊື້ອໂຄວິດ 1.250 ຄົນ ທີ່ອາການໜັກຈົນຕ້ອງເຂົ້າປິ່ນປົວໃນໂຮງໝໍ ພົບວ່າ ມີຈຳນວນ 6,7% ເສຍຊີວິດພາຍໃນເວລາ 60 ວັນ ຫລັງອອກຈາກໂຮງໝໍ ແລະ ອີກ 15,1% ຕ້ອງກັບເຂົ້າໂຮງໝໍອີກ ຈຶ່ງມີຄວາມເປັນໄປໄດ້ທີ່ບາງຄົນຈະມີຜົນກະທົບຕໍ່ສຸຂະພາບຢ່າງຮຸນແຮງ.
ພົບອາການເຫລົ່ານີ້ໄດ້ເລື້ອຍໆບໍ່ ?
ຍັງບໍ່ສາມາດຕອບຄຳຖາມນີ້ໄດ້ແນ່ນອນ ເພາະໂຄວິດ-19 ເປັນພະຍາດອຸບັດໃໝ່ ຄວາມສ່ຽງຂອງອາການຕ່າງໆແຕກຕ່າງກັນຕາມແຕ່ການປິ່ນປົວ ທັງຜູ້ຕິດເຊື້ອທີ່ໄດ້ປິ່ນປົວໃນໂຮງໝໍ ແລະ ບໍ່ໄດ້ເຂົ້າຮັບການປິ່ນປົວໃນໂຮງໝໍ ລວມທັງເປັນໄປຕາມຄວາມຮຸນແຮງຂອງພະຍາດ, ອາຍຸ, ເພດ, ເຊື້ອຊາດ, ລາຍໄດ້ ໂດຍສະເພາະບັນຫາສຸຂະພາບທີ່ມີຢູ່ກ່ອນ ອີກທັງນັກວິໄຈຍັງບໍ່ໄດ້ສຶກສາຄົນເຈັບໃນໄລຍະເວລາທີ່ຍາວນານ ເນື່ອງຈາກການລະບາດຂອງພະຍາດຫາກໍເກີດຂຶ້ນພຽງບໍ່ເທົ່າໃດປີ ຈຶ່ງຍັງບໍ່ສາມາດສະຫລຸບຜົນກະທົບທາງດ້ານສຸຂະພາບໃນໄລຍະຍາວໄດ້ຢ່າງແນ່ນອນ ລວມທັງຍັງບໍ່ສາມາດບອກອັດຕາສ່ວນຈຳນວນຂອງຄົນເຈັບທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ ແລະ ໄລຍະເວລາຂອງອາການທີ່ແນ່ນອນໄດ້.
ມີການປະເມີນໄວ້ແນວໃດ ?
ສຳນັກງານສະຖິຕິແຫ່ງຊາດອັງກິດ ໄດ້ປະເມີນໃນເດືອນທັນວາຜ່ານມາວ່າ: ໃນຈຳນວນຄົນທີ່ກວດພົບເຊື້ອໂຄວິດ-19 ປະມານ 1 ໃນ 5 ຈະມີອາການທີ່ກ່າວມາປະມານ 5 ອາທິດ ຫລື ດົນກວ່ານັ້ນ ແລະ ໃນຈຳນວນຜູ້ຕິດເຊື້ອ 1 ໃນ 10 ຈະມີອາການໄລຍະຍາວນານເຖິງ 12 ອາທິດ ຫລື ດົນກວ່ານັ້ນ ໂດຍອ້າງອີງຈາກໄລຍະເດືອນພະຈິກທີ່ກຳລັງມີການລະບາດໜັກໃນປະເທດ ໂດຍພົບວ່າມີຜູ້ທີ່ຫາຍຈາກໂຄວິດ-19 ຈຳນວນ 186.000 ຄົນຈາກຜູ້ຕິດເຊື້ອກວ່າ 1 ລ້ານຄົນ ຍັງຜະເຊີນອາການຜິດປົກກະຕິໃນໄລຍະຍາວປະມານ 5-12 ອາທິດ.
ຂະນະທີ່ຜົນການສຶກສາຂະໜາດນ້ອຍຈາກມະຫາວິທະຍາໄລວໍຊິງຕັນ ພົບວ່າ: ມີຜູ້ຕິດເຊື້ອທີ່ຕ້ອງທົນທຸກທໍລະມານກັບອາການຊຳເຮື້ອ ຫລັງຫາຍຈາກໂຄວິດ-19 ເປັນເວລາເຖິງ 9 ເດືອນ. ຂະນະທີ່ຜົນການສຶກສາໃນກຸ່ມໃຫຍ່ຈາກຜູ້ຕິດເຊື້ອໂຄວິດ-19 ຈຳນວນ 240.000 ຄົນ ພົບວ່າ 1 ໃນ 3 ມີອາການກ່ຽວກັບລະບົບປະສາດ ຫລື ອາການທາງຈິດຕະເວດ ພາຍໃນ 6 ເດືອນຫລັງຕິດເຊື້ອ.
ໂຄວິດ-19 ແມ່ນສາເຫດທີ່ແທ້ຈິງຂອງອາການເຫລົ່ານີ້ ຫລື ບໍ່ ?
ບໍ່ຈຳເປັນສະເໝີໄປ ເພາະອາການທີ່ເກີດຂຶ້ນຫລັງຈາກຕິດເຊື້ອໂຄວິດ-19 ອາດຈະມາຈາກປັດໄຈອື່ນໆ ເຊັ່ນຄວາມຄຽດ ແລະ ກັງວົນ ໂດຍຜົນຈາກການສຶກສາຂອງບຸກຄະລາກອນທາງການແພດໃນມະຫາວິທະຍາໄລສະວີເດນປຽບທຽບລະຫວ່າງຜູ້ທີ່ຟື້ນຈາກການຕິດເຊື້ອໂຄວິດ-19 ທີ່ອາການບໍ່ຮຸນແຮງ ກັບຄົນທີ່ບໍ່ເຄີຍຕິດເຊື້ອໂຄວິດເລີຍ ພົບວ່າ ກຸ່ມທີ່ເຄີຍຕິດເຊື້ອໂຄວິດມີອາການໄລຍະຍາວທີ່ສົ່ງຜົນຕໍ່ການດຳລົງຊີວິດຂອງພວກເຂົາ 8%, ສ່ວນກຸ່ມທີ່ບໍ່ເຄີຍຕິດເຊື້ອໂຄວິດ ກໍມີອາການໄລຍະຍາວເຫລົ່ານີ້ 4%.
ຜົນກະທົບໃນວົງກວ້າງຄືຫຍັງແດ່ ?
ນັກວິໄຈບາງສ່ວນລະບຸວ່າ: ໄວຣັສມໍລະນະ ເຮັດໃຫ້ເກີດບັນຫາຕໍ່ເນື່ອງໃນໄລຍະຍາວ ເຊັ່ນອາການເມື່ອຍຊຳເຮື້ອຈົນບໍ່ສາມາດປະຕິບັດກິດຈະກຳປະຈຳວັນໄດ້ຕາມປົກກະຕິ ລວມທັງອາການປວດກ້າມຊີ້ນສະໝອງ ແລະ ໄຂສັນຫລັງອັກເສບ, ສະໝອງເສື່ອມ, ພາກິນສັນ, ເບົາຫວານ ແລະ ໄຕວາຍ. ນອກຈາກນີ້ ຜູ້ຕິດເຊື້ອໂຄວິດໃນໄລຍະຍາວປະມານ 68,9% ຈະມີປະສິດທິພາບໃນການເຮັດວຽກຫລຸດລົງ ເຊິ່ງຖ້າຄິດໄລ່ຈາກຜູ້ຕິດເຊື້ອໂຄວິດກວ່າ 142 ລ້ານຄົນທົ່ວໂລກ ເຖິງວ່າຈະມີຜູ້ທີ່ມີອາການໃນໄລຍະຍາວພຽງເລັກໜ້ອຍ ຍ່ອມສົ່ງຜົນຕໍ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມຢ່າງມະຫາສານ ແລະ ຄວາມເສຍຫາຍນີ້ຈະຍິ່ງຂະຫຍາຍຕົວອອກໄປ ຖ້າຄົນທົ່ວໂລກຍັງຕ້ອງຜະເຊີນການລະບາດຂອງໄວຣັສຊະນິດນີ້ໄປອີກເປັນ 10 ປີ.
ໄວຣັສຊະນິດອື່ນເຮັດໃຫ້ເກີດອາການໃນໄລຍະຍາວນຳ ຫລື ບໍ່ ?
ສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ເຊັ່ນກັນ ໂດຍສະເພາະພະຍາດຕິດເຊື້ອໄວຣັສຕ່າງໆ ບໍ່ວ່າຈະເປັນໄຂ້ຫວັດທຳມະດາ, ໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່, ເອຊໄອວີ, ພະຍາດໂມໂນນິວຄລິໂອຊິສ, ພະຍາດຫັດ, ໄວຣັສຕັບອັກເສບ ບີ ທີ່ອາດຈະກໍ່ໃຫ້ເກີດພະຍາດໄລຍະຍາວຕາມມາພາຍຫລັງ ເຊັ່ນດຽວກັບພະຍາດຊາສ ທີ່ເຄີຍມີການສຶກສາບຸກຄະລາກອນທາງການແພດຈາກໂຕຣອນໂຕຂອງການາດາ ແລະ ພົບວ່າ ມີບຸກຄະລາກອນເຖິງ 21 ຄົນ ທີ່ມີອາການໃນໄລຍະຍາວເຖິງ 3 ປີ ຫລັງຈາກທີ່ເປັນພະຍາດຊາສເມື່ອປີ 2003 ແລະ ບໍ່ສາມາດກັບມາປະຕິບັດໜ້າທີ່ຕາມປົກກະຕິໄດ້. ຂະນະທີ່ຜົນການສຶກສາຈາກຜູ້ເປັນພະຍາດຊາສໃນຮົງກົງ ພົບວ່າຫລັງຈາກອອກຈາກໂຮງໝໍມາ 2 ປີ ມີຄົນໄຂ້ສູງເຖິງ 55 ຄົນ ທີ່ປອດຍັງເຮັດວຽກຜິດປົກກະຕິຢູ່ ເຊິ່ງຕອນນີ້ຍັງບໍ່ສາມາດຢືນຢັນໄດ້ວ່າຜູ້ຕິດເຊື້ອພະຍາດໂຄວິດ-19 ຈະມີທ່າອ່ຽງໄປໃນທາງດຽວກັບຜູ້ເປັນພະຍາດຊາສ ຫລື ບໍ່.
ອ້າງອີງ: ບລູມເບິກ
