ການເດີນຂະບວນຢູ່ໄທຢ່າກ້າວກ່າຍມາເຖິງລາວ
ໂດຍ:ທິດກໍ່າ
ເວົ້າເຖິງການເດີນຂະບວນປະທ້ວງເພື່ອທວງເອົາສິດເສລີພາບ, ປະຊາທິປະໄຕຢູ່ປະເທດໄທ ມັນໄດ້ກຳເນີດເກີດຂຶ້ນ ແລະ ເປັນມາຢ່າງຍາວນານໃນຫລາຍຍຸກຫລາຍສະໄໝມາແລ້ວ. ອັນສາເຫດມັນກໍສືບເນື່ອງມາຈາກຫລາຍປັດໄຈ ແລະ ຫລາຍເງື່ອນໄຂຈົນກາຍເປັນພວງພະນັງຫລາຍກຸ່ມ, ຫລາຍກ້ອນ, ຫລາຍພັກ, ຫລາຍພວກ ເພາະມັນມີສາຍກ່ຽວພັນກັນລະຫວ່າງປະຊາຊົນກັບຊົນຊັ້ນສັກດີນາ, ລະຫວ່າງປະຊາຊົນກັບຊົນຊັ້ນນາຍທຶນຜູກຂາດ ແລະ ລະຫວ່າງກຸ່ມຄົນກັບກຸ່ມຄົນທີ່ມີຖານະບົດບາດທາງສັງຄົມ, ແນວຄິດ, ອຸດົມການທີ່ແຕກຕ່າງກັນ. ຈາກປັດໄຈ ແລະ ຕົ້ນເຫດດັ່ງກ່າວ ຈຶ່ງກໍ່ໃຫ້ເກີດມີການຂັດແຍ່ງບໍ່ເລີກບໍ່ແລ້ວທາງດ້ານຜົນປະໂຫຍດ ນັບແຕ່ຕໍ່າຫາສູງຈົນກ້າວໄປເຖິງການແຫ່ຂະບວນປະທ້ວງ, ຕໍ່ສູ້ກັນ ແລະ ເຫັນວ່າມາຮອດຍຸກປັດຈຸບັນ ມັນໃກ້ຈະສຸກງອມສຸດຂັ້ນສຸດຂີດແລ້ວ. ນອກຈາກເງື່ອນໄຂ ແລະ ປັດໄຈພາຍໃນແລ້ວ, ສະພາບການຂອງສັງຄົມ ແລະ ຂອງໂລກໂດຍລວມກໍມີການປ່ຽນແປງຢ່າງໄວວາ, ເປັນຍຸກເຊື່ອມໂຍງ, ສົມທົບກັບແນວຄິດ ແລະ ພຶດຕິກຳແຫ່ງການກົດຂີ່ຂູດຮີດລະຫວ່າງຊົນຊັ້ນກັບຊັ້ນຄົນມັນກໍເລີຍເກີດກະແສການຕໍ່ສູ້ນັບມື້ນັບຮຸນແຮງດັ່ງເຮົາເຫັນໃນຜ່ານມາ ແລະ ຄືປັດຈຸບັນນີ້.
ຖ້າພວກເຮົາຫາກຫວນຢ້ອນຄືນໄປເບິ່ງປະຫວັດສາດໃນສະໄໝສະຫຍາມປົກຄອງແຜ່ນດິນລາວລ້ານຊ້າງ ເອີ້ນວ່າ ໃນຍຸກລ້ານຊ້າງຕົກເປັນເມືອງຂຶ້ນຂອງສະຫຍາມ ເຈົ້າອານຸວົງໃນຖານະເປັນແມ່ທັບຂອງ ກຳລັງທະຫານລາວທີ່ຂຶ້ນກັບສະຫຍາມໃນເວລານັ້ນ ກໍໄດ້ໄປປາບກະບົດ ໂດຍການນຳພາຂອງຄູບາສາຂຽດໂງ້ ຫລືວ່າ ຄູບາຂີ້ຫອມ ຢູ່ນະຄອນຈຳປາສັກ ທີ່ທຳການຕໍ່ສູ້ເພື່ອເອກະລາດ ແລະ ປະຊາທິປະໄຕ ຍ້ອນບໍ່ຢາກໄປຂຶ້ນກັບສະຫຍາມ. ຈາກນັ້ນ ກໍສືບຕໍ່ມີຂະບວນການຕໍ່ສູ້ໃນຫລາຍຮູບແບບຂອງບຸກຄົນທີ່ຮັກຊາດຕໍ່ໆກັນມາ ໂດຍສະເພາະແມ່ນປະຊາຊົນຜູ້ທຸກຍາກໃນພາກອີສານ, ຫລັງຕໍ່ໆກັນມາກໍເກີດມີຂະບວນການກອມມູນິດໄທທີ່ທຳການເຄື່ອນໄຫວຢູ່ປ່າ ແລະ ພູເຂົາ ເພື່ອຕໍ່ສູ້ກັບຄວາມບໍ່ສະເໝີພາບ ແລະ ປະຊາທິປະໄຕຢູ່ໃນປະເທດໄທນັ້ນເອງ. ແຕ່ສຸດທ້າຍມາ ຂະບວນການກອມມູນິດໄທ ກໍຄືພັກກອມມູນິດໄທກໍລົ້ມສະຫລາຍ ພາກັນເຂົ້າສະຫວາມີພັກກັບຝ່າຍລັດຖະບານໃນທີ່ສຸດ. ແຕ່ດ້ວຍການກົດຂີ່ຂູດຮີດລະຫວ່າງຊັ້ນຄົນນັບມື້ມີລັກສະນະຮຸນແຮງຂຶ້ນສູ່ລະດັບສູງ ກໍຍິ່ງເຮັດໃຫ້ຂໍ້ຂັດແຍ່ງລະຫວ່າງກຸ່ມຄົນ, ຊັ້ນຄົນ, ເກີດໜໍ່ຈໍ່ແໜງມີຫລາຍກຸ່ມກ້ອນທີ່ມີທັດສະນະທາງການເມືອງແຕກຕ່າງກັນເຊັ່ນ: ກຸ່ມເສື້ອເຫລືອງ, ເສື້ອແດງ, ກຸ່ມນັກສຶກສາປັນຍາຊົນ ເຊິ່ງບັນດາກຸ່ມເຫລົ່ານີ້ໃຜກໍມີແນວຄິດ, ອຸດົມການ, ມີອຸດົມຄະຕິ ແລະ ມີເປົ້າໝາຍແຕກຕ່າງກັນ ຈົນມາຮອດປັດຈຸບັນນີ້ ຄວາມຂັດແຍ່ງລະຫວ່າງກຸ່ມ ແລະ ຊັ້ນຄົນກໍຍິ່ງທະວີຄູນເປັນກະແສສູງຈົນກ້າວໄປເຖິງການລຸກຮື້ຂຶ້ນເດີນຂະບວນປະທ້ວງຢ່າງຮຸນແຮງ ແຕ່ໃຜຈະຊະນະ ຫລື ແພ້ນັ້ນ ມັນຂຶ້ນກັບກາລະໂອກາດ ແລະ ຂະບວນວິວັດແຫ່ງການຕໍ່ສູ້ມາເປັນເດີມພັນ ນັ້ນກໍຄືສະພາບການປ່ຽນແປງທາງການເມືອງພາຍໃນຂອງປະເທດໄທເອງ.
ແນວໃດກໍຕາມ, ນັບແຕ່ມີຂະບວນປະທ້ວງຂອງເຫລົ່ານັກຮຽນ, ນັກສຶກສາ ແລະ ປະຊາຊົນຄົນໄທມາເປັນເວລາຫລາຍວັນ ກໍມີຄົນລາວບາງຄົນທີ່ຢູ່ໃນປະເທດ ແລະ ຄົນລາວຢູ່ຕ່າງປະເທດ ເອີ້ນວ່າ: ລາວນອກ ທີ່ຈອບມອງຄອຍເວົ້າວ່າຕຳໜິຕິຕຽນໃນການນຳພາຂອງພັກລັດຖະບານລາວ ກໍຄືການບໍລິຫານປົກຄອງບ້ານເມືອງໃນປັດຈຸບັນໄດ້ສອດແຊກ, ຍຸແຍ່ຢາກໃຫ້ປະເທດລາວມີຂະບວນປະທ້ວງຄືກັບປະເທດໄທ, ຢາກໃຫ້ມີການປ່ຽນແປງທາງດ້ານການເມືອງຄືປະເທດໄທ ຈຶ່ງເວົ້າໃນເຊີງສຽດສີກັນ ເຮັດໃຫ້ຄົນລາວກັບຄົນໄທເຂົ້າໃຈຜິດ, ບໍ່ພໍໃຈໃຫ້ກັນ ແລະ ໂຕ້ຕອບກັນໃນສິ່ງທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງ ເຊິ່ງຫລ້າສຸດໃນວັນທີ 20 ຕຸລາ 2020 ໄດ້ເກີດມີກະແສແຫ່ຕິດແຮດແທກຍຸຍົງສົ່ງເສີມໃຫ້ ສປປ ລາວ ກໍຕ້ອງເອົາເປັນແບບຢ່າງຄືໄທ ດ້ວຍການຕັ້ງຄຳຖາມຂຶ້ນມາວ່າ: ຖ້າການເມືອງລາວດີ ບັນຫາຕ່າງໆ ລວມເຖິງຄວາມຍາກຈົນກໍຈະໝົດໄປ, ເປັນຫຍັງຄົນຍຸກຈົນໃນປະເທດລາວຈຶ່ງບໍ່ໄດ້ຮຽນຕໍ່, ເປັນຫຍັງນັກສຶກສາຮຽນຈົບມາຈຶ່ງບໍ່ມີວຽກເຮັດງານທຳ, ເປັນຫຍັງຄົນຮັ່ງມີຈຶ່ງມີວຽກເຮັດງານທຳວ່ອງໄວກວ່າຄົນທຸກຈົນ, ເປັນຫຍັງຈຶ່ງມີອາສາສະໝັກເຮັດວຽກລໍຖ້າເງິນເດືອນເປັນ 5-6 ປີ, ຄ່າເທີມນັກສຶກສາກໍສູງເຖິງ 3-4 ລ້ານກີບ ແຕ່ໄດ້ເງິນເດືອນພຽງ 1-2 ລ້ານກີບຕໍ່ເດືອນ, ເປັນຫຍັງຄົນລາວຕ້ອງທຳງານ 13-15 ຊົ່ວໂມງຕໍ່ວັນ, ເປັນຫຍັງຄົນລາວຕ້ອງອອກມາຂາຍແຮງງານໃນປະເທດໄທ, ເປັນຫຍັງໄຟຟ້າລາວດັບທຸກມື້ ລວມໄປເຖິງໂສກນາດຕະກຳຕໍ່ພີ່ນ້ອງຊາວລາວໃນກໍລະນີເຂື່ອນແຕກທີ່ໄທມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງເຫລົ່ານີ້ເປັນຕົ້ນ. ນີ້ຄືກະແສສື່ໄທບາງຊ່ອງໄດ້ວິເຄາະວິຈານປຸກປັ່ນຍຸແຍ່ໃຫ້ຄົນລາວ, ປະເທດລາວກໍຕ້ອງປ່ຽນແປງທາງດ້ານການເມືອງເຊັ່ນກັນ.
ເຖິງຢ່າງໃດກໍດີ, ຈາກກະແສຜ່ານສື່ອອນລາຍ ຄົນລາວບາງຄົນທີ່ເວົ້າແບບນີ້ຈຳນວນໜຶ່ງກໍມີແທ້ ໂດຍສະເພາະແມ່ນພວກໜຸ່ມນ້ອຍທີ່ຕ້ອງການສ້າງກະແສ, ທັງມີຄວາມຂັດແຍ່ງກັບພັກ ແລະ ລັດຖະບານລາວ ໂດຍຮູ້ເທົ່າບໍ່ເຖິງການ, ບໍ່ຮູ້ທີ່ໄປທີ່ມາ, ຕົ້ນປາຍສາເຫດຄວາມເປັນຈິງຕ່າງໆແຫ່ງປະຫວັດສາດຂອງຊາດລາວຄົນລາວໃນອະດີດຕະການຢ່າງເລິກເຊິ່ງ ແລະ ຍັງບໍ່ຮູ້ວິໄສທັດຂອງປະເທດຊາດບ້ານເມືອງໃນອະນາຄົດ ແລະ ພວກເຫລົ່ານີ້ແມ່ນເຫັນແຕ່ກົງຈັກເປັນດອກບົວ, ສ່ວນພວກລາວນອກ ໂດຍສະເພາະແມ່ນພວກຊ້າງສາມຫົວ ຍາມໃດເຂົາກໍປາກປຽກວິພາກວິຈານບໍ່ມັກກອມມູນິດຢູ່ແລ້ວ, ແຕ່ລະວັນ, ແຕ່ລະໄລຍະ ພວກເຂົາກໍຫາວິທີຊອກເລື່ອງເອົາຈຸດອ່ອນ, ຂໍ້ບົກຜ່ອງຂອງການບໍລິຫານປະເທດຊາດຂອງພັກ ແລະ ລັດຖະບານເຮົາໄປຕຳນິວິຈານ ເວົ້າວ່າກອມມູນິດເປັນຜະເດັດການ, ບໍ່ມີປະຊາທິປະໄຕ, ປະຊາຊົນບໍ່ມີສິດເສລີພາບ ແລະ ບັນຫາອື່ນໆແຕ່ໃດມາແລ້ວ. ຈຸດປະສົງ ແລະ ເປົ້າໝາຍຂອງພວກເຫລົ່ານີ້ ກໍເພື່ອຢາກໃຫ້ຄົນລາວລຸກຮື້ຂຶ້ນເດີນຂະບວນປະທ້ວງ ເພື່ອປ່ຽນແປງລະບອບການປົກຄອງຢູ່ລາວເໝືອນດັ່ງປະເທດໄທມາເປັນແບບຢ່າງ.
ໃນປະຫວັດສາດຜ່ານມາ ກ່ອນປະເທດລາວຈະກາຍມາເປັນ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ແມ່ນໄດ້ຜ່ານການຕໍ່ສູ້ມາຢ່າງຍືດເຍື້ອຍາວນານແລ້ວ, ຜ່ານເສິກສົງຄາມປົດປ່ອຍປະເທດຊາດມາເປັນເວລາ 50 ກວ່າປີ, ຜ່ານກະແສການເດີນຂະບວນປະທ້ວງໂຄ່ນລົ້ມລະບອບສັກດີນາ, ນາຍທຶນ ນັບແຕ່ປີ 1975 ເປັນຕົ້ນມາ ຖືເປັນໄຊຊະນະອັນໃຫຍ່ຫລວງແຫ່ງຂະບວນການຕໍ່ສູ້ ເພື່ອປົດປ່ອຍປະເທດຊາດອອກຈາກການຄອບຄອງຂອງສັກດີນາ ແລະ ຈັກກະພັດຜູ້ຮຸກຮານ. ປັດຈຸບັນ ສປປ ລາວ ພວມກະກຽມທຸກເງື່ອນໄຂເພື່ອສ້າງສາພັດທະນາປະເທດຊາດໃຫ້ນັບມື້ຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ ແລະ ສູ້ຊົນນຳພາປະເທດຊາດຫລຸດພົ້ນອອກຈາກຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ດ້ອຍພັດທະນາ. ປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າໄດ້ກຳນົດເສັ້ນທາງເດີນຂອງປະເທດຊາດດ້ວຍຕົນເອງຢ່າງສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍມາແລ້ວ ຄືເສັ້ນທາງສັງຄົມນິຍົມ ໃຕ້ການນຳພາຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ. ການທີ່ຈະແກ່ດຶງເອົາປະເທດລາວຄົນລາວໃນຍຸກໃໝ່ຄືນໄປເດີນຕາມເສັ້ນທາງອັນເກົ່າ, ລະບອບເກົ່າ ຄືລະບອບສັກດີນາ ພາບ້ານເມືອງເພນັ້ນແມ່ນໄດ້ພົ້ນສະໄໝໄປແລ້ວ. ການທີ່ຕັ້ງໂຈດຖາມ ຖ້າການເມືອງລາວດີນັ້ນ ມັນເປັນພຽງເກີດມາຈາກສະພາບເງື່ອນໄຂອັດຕະວິໄສ ແລະ ພາວະວິໄສ ເພາະປະເທດຊາດຫາກໍຫລຸດພົ້ນອອກຈາກສິ່ງຄອບງຳຕ່າງໆພຽງແຕ່ 40 ກວ່າປີເທົ່ານັ້ນ. ເສັ້ນທາງຈະພິສູດມ້າ ການເວລາຈະພິສູດຄົນ ອີກບໍ່ດົນປະຫວັດສາດ ລາວ-ໄທ ຍ່ອມພິສູດຕົວມັນເອງ.
