ການປູກໝາກມັງກອນ
ຮຽບຮຽງໂດຍ: ສີອຳມອນ ໄຊຍະລາດ
ລັກສະນະທົ່ວໄປ.
ໝາກມັງກອນ Dragon Fruit ເປັນພືດຕະກຸນດຽວກັບຕົ້ນກະບອງເພັດຢູ່ໃນຕະກຸນ Hylocereusssp. ມີຮາກເປັນລະບົບຮາກຝອຍ, ລຳຕົ້ນມີສີຂຽວລັກ ສະນະອວຍນ້ຳ, ເປັນຫລ່ຽມ ແລະ ມີໜາມຢູ່ຕາມຫລ່ຽມເປັນຈຸດໆ ມີລັກສະນະ ຄ້າຍຄືກັນກັບຕົ້ນໂບຕັນທີ່ໃຊ້ປູກເປັນດອກໄມ້ປະດັບ, ແຕ່ວ່າຕົ້ນໂບຕັນພາຍຫລັງດອກບານແລ້ວຈະຫ່ຽວແຫ້ງ ແລະ ຫລົ່ນລົງໄປໂດຍບໍ່ເປັນໝາກ.
ດອກໝາກມັງກອນເປັນດອກດ່ຽວສົມບູນເພດອອກບໍລິເວນປາຍຂອງຂໍ້ສຸດທ້າຍ, ອອກດອກໄລຍະ 8-10 ເດືອນຂຶ້ນກັບການບົວລະບັດຮັກສາ, ດອກໃນ ໄລຍະທຳອິດຈະມີລັກສະນະເປັນຕຸ່ມສີຂຽວປະມານ 14 ມື້ ຈຶ່ງກາຍເປັນດອກ ສົມບູນ, ເມື່ອດອກບານເຕັມທີ່ຈະມີຂະໜາດ 25-30 ຊັງຕີແມັດ, ປະກອບດ້ວຍ ກີບດອກເສັ້ນສີຂຽວອ່ອນຖັດແມ່ນກີບດອກສີຂາວ, ມີຄວາມຍາວປະມານ 30 ຊັງຕີແມັດ, ໂດຍຈະບານສະເພາະເວລາກາງຄືນຫລັງຈາກບານເຕັມທີ່ແລ້ວ ດອກກໍຈະຄ່ອຍໆຫ່ຽວ ແລະ ຫລົ່ນພາຍໃນ 2-3 ມື້ ເຫລືອໄວ້ແຕ່ໝາກໂດຍ ຊ່ວງອອກດອກຊຸດທຳອິດແມ່ນໃນເດືອນເມສາ ແລະ ຊຸດທີ 2 ເດືອນກັນຍາ.
ໝາກມີລັກສະນະກົມຮູບໄຂ່, ໝາກທີ່ມີສີຂຽວຈະປ່ຽນເປັນສີບົວແດງເມື່ອແກ່ ເປືອກໜາ 0,3-0,5 ຊັງຕີແມັດ, ມີກີບລ້ຽງຮອບໆ 5-10 ກີບ/ໜ່ວຍ, ນວນ ດ້ານໃນຂອງໝາກມີທັງສີແດງ ແລະ ສີຂາວ ຂຶ້ນກັບສາຍພັນ, ພາຍໃນນວນ ຈະມີເມັດສີດຳຂະໜາດນ້ອຍຈຳນວນຫລາຍໝາກທີ່ຕິດແລ້ວຈະໃຊ້ເວລາຈະ ເລີນເຕີບໃຫຍ່ຈົນແກ່ປະມານ 20-45 ວັນ. ຕົ້ນໝາກມັງກອນເປັນໄມ້ໃຫ້ໝາກທີ່ ບໍ່ເລືອກຊະນິດຂອງດິນບໍ່ວ່າຈະເປັນດິນຄ້ອຍຊັນ, ດິນຊາຍ ຫລື ດິນໜຽວກໍສາມາດຈະເລີນເຕີບໂຕ ແລະ ໃຫ້ຜົນຜະລິດໄດ້, ແຕ່ວ່າການລະບາຍນ້ຳຕ້ອງດີ, ນ້ຳບໍ່ຂັງ ແລະ ບໍ່ປຽກຊຸ່ມຫລາຍ, ຖ້າແມ່ນດິນຊາຍແກມຕົມຍິ່ງເໝາະສົມທີ່ສຸດ ເພາະສາມາດລະບາຍນ້ຳໄດ້ດີ. ສຳລັບສາຍພັນໝາກມັງກອນທີ່ນິຍົມປູກກັນ ຢູ່ ສປປ ລາວ ໃນປັດຈຸບັນ ແມ່ນໝາກມັງກອນສາຍພັນຫວຽດນາມ, ມີຖິ່ນກຳເນີດໃນແຖບອາເມລິກາ ເຊິ່ງມີສອງສາຍພັນໄດ້ແກ່ສາຍພັນເນື້ອຂາວເປືອກແດງ ແລະ ສາຍພັນເນື້ອແດງເປັນຕົ້ນ.
ການຂະຫຍາຍພັນ
ຕົ້ນມັງກອນນິຍົມໃຊ້ກິ່ງປັກຊຳ ເນື່ອງຈາກເປັນວິທີທີ່ງ່າຍ ແລະ ສະດວກ ໂດຍມີຂັ້ນຕອນຄື: ເລືອກເອົາສະເພາະກິ່ງທີ່ແກ່ທີ່ມີອາຍຸປູກມາແລ້ວຫລາຍກວ່າ 1 ປີໃນການປັກຊຳ, ຢ່າໃຊ້ກິ່ງອ່ອນເພາະຈະເນົ່າເສຍເມື່ອໃຊ້ກິ່ງແກ່ມາ ປັກຊຳໂອກາດລອດແມ່ນມີສູງ. ກິ່ງແກ່ໃນແຕ່ລະກິ່ງສາມາດຕັດເປັນທ່ອນໄດ້ ຫລາຍທ່ອນ ໂດຍໃຫ້ມີຄວາມຍາວປະມານ 30 ຊັງຕີແມັດ ແລ້ວປັກທາງກົກ ລົງດິນ, ກ່ອນການປັກຊຳໃຫ້ນຳກິ່ງໄປຈຸ່ມໃນນ້ຳຢາເລັ່ງຮາກເລິກປະມານ 10 ຊັງຕີແມັດ, ແຊ່ປະໄວ້ 10 ຊົ່ວໂມງ ແລ້ວນຳໄປຕັ້ງລຽນກັນໄວ້ໃນບ່ອນຮົ່ມ 7-10 ມື້ ຈົນກິ່ງເລີ່ມຫ່ຽວກ່ອນນຳໄປປັກຊຳ.
ການກຽມບ່ອນປັກຊຳ
ໃຫ້ເປັນໜ້າດິນໃຫ້ລຽບນຳຂີ້ແກບເຜົາລົງໃນໜານໃຫ້ມີຄວາມໜາປະມານ 1 ຄືບ, ຖ້າບ່ອນປັກຊຳຢູ່ກາງແຈ້ງຈະຕ້ອງມຸງດ້ວຍຕາໜ່າງກັນແສງ ຈາກນັ້ນນຳກິ່ງທີ່ຈຸ່ມນ້ຳຢາເລັ່ງຮາກມາແລ້ວປັກຊຳໃຫ້ເລີກປະມານ 10 ຊັງຕີ ແມັດ, ຫົດນ້ຳ 2-3 ຄັ້ງຕໍ່ວັນ, ຫລັງຈາກປັກຊຳໄດ້ 1 ເດືອນ ກິ່ງຊຳກໍຈະເລີ່ມ ອອກຮາກ ແລະ ຍ້າຍໄປປູກລົງຂຸມໄດ້. ການສັງເກດວ່າກິ່ງທີ່ນຳໄປປັກຊຳນັ້ນ ມີຮາກທີ່ສົມບູນໃຫ້ສັງເກດຈາກການແຕກຂອງຍອດອ່ອນ.
ວິທີການປູກ.
ຕົ້ນໝາກມັງກອນເປັນພືດທີ່ລຳຕົ້ນອ່ອນແອ ແລະ ບໍ່ແຂງແຮງ, ການປູກຈຳ ເປັນຕ້ອງໄດ້ໃຊ້ໄມ້ເຮັດຫລັກໃຫ້ເປັນທີ່ຢຶດເກາະຂອງລຳຕົ້ນ, ເຊິ່ງຫລັກຕ້ອງ ໃຊ້ໄມ້ເນື້ອແຂງ ຫລື ເສົາຊີເມັນກໍໄດ້, ຝັງເສົາຊີເມັນລົງດິນປະມານ 0,5 ແມັດ, ເສົາສູງປະມານ 1,5 – 2 ແມັດ ສ່ວນເທິງຂອງເສົາເຮັດເປັນຮ້ານ ເພື່ອໃຫ້ກິ່ງ ເກາະແຜ່ຂະຫຍາຍຕົວອອກໄປ. ໄລຍະປູກ 3X3 ແມັດ/ຫລັກ. ຂຸດຂຸມປູກໃຫ້ໄດ້ຂະໜາດ 30X30X30 ຊັງຕີແມັດ ອ້ອມຫລັກໆລະ 4 ຂຸມສຳລັບປູກຂຸມ ລະ 1 ຕົ້ນ. ຈາກນັ້ນຮອງພື້ນຂຸມດ້ວຍຝຸ່ນຄອກເກືອບເຕັມຂຸມແລ້ວນຳເອົາຕົ້ນ ມັງກອນລົງຂຸມພ້ອມເອົາດິນຖົມໃຫ້ເຕັມ, ຈາກນັ້ນ ມັດລຳຕົ້ນດ້ວຍເຊືອກຕິດ ກັບຫລັກເພື່ອບໍ່ໃຫ້ຕົ້ນລົ້ມ ຫລື ຫັກ, ການປູກບໍ່ຄວນປູກໃນລະດັບເລີກກວ່າລະ ດັບໃນຖົງຊຳ. ພາຍຫລັງປູກແລ້ວຄວນໃຊ້ເຟືອງຄຸມຕົ້ນໃນລັດສະໝີ 50 ຊັງຕີ ແມັດ ເພື່ອໃຫ້ບໍລິເວນຕົ້ນຊຸ່ມເຢັນ ແລະ ບັງແສງແດດໃຫ້ປະມານ 1-2 ອາທິດ, ການປູກໃນເນື້ອທີ 1 ໄລ່ ສາມາດປູກໄດ້ 100 ຫລັກຕໍ່ 400 ຕົ້ນ ແລະ ການປູກທີ່ດີຕ້ອງມີການຍົກຮ່ອງ ເພື່ອປ້ອງກັນນ້ຳຂັງໃນຊ່ວງລະດູຝົນ.
ການບົວລະບັດຮັກສາ.
ຕົ້ນໝາກມັງກອນເປັນພືດຕະກຸນດຽວກັນກັບກະບອງເພັດໃນເຂດຮ້ອນທົນ ແລ້ງໄດ້ດີບໍ່ມັກນ້ຳ, ໃນລະດູໜາວ ແລະ ລະດູຮ້ອນຄວນໃຫ້ນ້ຳອາທິດລະຄັ້ງ, ສ່ວນລະດູຝົນແມ່ນບໍ່ຕ້ອງຫົດເລີຍ, ໃນຊ່ວງປູກທຳອິດຄວນນຳເສດຫຍ້າ ຫລື ເຟືອງມາປົກຄຸມໄວ້ ແລະ ໃຫ້ນ້ຳ 3-4 ວັນ/ຄັ້ງ, ເມື່ອຮາກຂະຫຍາຍຕົວລົງສູ່ ດິນແລ້ວໃຫ້ສັງເກດບໍລິເວນໜ້າດິນ, ຖ້າດິນແຫ້ງຫລາຍຈຶ່ງໃຫ້ນ້ຳ ແຕ່ຖ້າໃຫ້ ນ້ຳໃນປະລິມານທີ່ຫລາຍເກີນໄປເກີດມີນ້ຳຂັງຈະເຮັດໃຫ້ບໍລິເວນລຳຕົ້ນປ່ຽນເປັນສີຂຽວເຫລືອງ ແລະ ເກີດອາການຮາກເນົ່າພາຍໃນ 1 ອາທິດ. ຫາກມີ ອາການຮາກເນົ່າເກີດຂຶ້ນຕ້ອງຕັດສ່ວນທີ່ເນົ່ານັ້ນຖິ້ມ, ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ມີການຂະຫຍາຍໄປບ່ອນອື່ນ ແລ້ວເມື່ອແຜແຫ້ງດີຈຶ່ງນຳເອົາໄປປູກໃໝ່. ແຕ່ຖ້ານ້ຳ ໃນປະລິມານທີ່ໜ້ອຍເກີນໄປລຳຕົ້ນຈະແຫ້ງ ປ່ຽນເປັນສີເຫລືອງຈົນແຫ້ງຕາຍ, ການຈະຟື້ນຟູໃຫ້ກັບຄືສູ່ສະພາບເດີມໄດ້ຕ້ອງໄດ້ໃຊ້ເວລາຍາວນານ. ດັ່ງນັ້ນ, ປະລິມານນ້ຳຕ້ອງເໝາະສົມ ເຊິ່ງຂຶ້ນກັບສະພາບຂອງດິນ ແລະ ຄວາມຊຸ່ມໃນ ແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນ.
-ການໃສ່ຝຸ່ນ ແລະ ປຸ໋ຍ ຕາມປົກກະຕິແລ້ວຕົ້ນໝາກມັງກອນມີຄວາມ ແຂງແຮງໃນການຈະເລີນເຕີບໂຕບໍ່ໃຫ້ຝຸ່ນກໍສາມາດອອກດອກ ແລະ ຕິດໝາກໄດ້, ແຕ່ຖ້າຕ້ອງການຜະລິດໃຫ້ໄດ້ຄຸນນະພາບ, ເປັນໝາກຫລາຍ ແລະ ມີຂະໜາດໃຫຍ່ ການໃສ່ຝຸ່ນກໍເປັນສິ່ງສຳຄັນທີ່ສຸດ. ໃນ ຊ່ວງທຳອິດຂອງການປູກຄວນໃຫ້ປຸ໋ຍສູດ 46:00:00 ຫລື 15:00:00 ເດືອນລະຄັ້ງ. ແຕ່ຈະຕ້ອງນຳໃຊ້ຢ່າງຖືກຕ້ອງຄືຊ່ວງເດືອນພະຈິກ-ກຸມພາ ເປັນຊ່ວງທີ່ມີການຈະເລີນເຕີບໂຕ, ປຸ໋ຍທີ່ໃສ່ຈະ ຕ້ອງມີທາດອາຫານ N,P,K ໃນປະລິມານເທົ່າໆກັນຄືສູດ 15:15:15 ຫລັກລະ 1-2 ບ່ວງແກງ ແລະ ໃນຊ່ວງເດືອນມີນາ ເປັນໄລຍະທີ່ເລັ່ງຕາດອກ, ຄວນໃສ່ປຸ໋ຍທີ່ມີທາດແຄນຊຽມສູງ ວິທີການໃສ່ ຄືການປະສົມກັບນ້ຳໃນອັດຕາສ່ວນທີ່ເໝາະສົມໂດຍຄຳນຶງເຖິງໄລຍະ ການຈະເລີນເຕີບໂຕເປັນຫລັກ. ນອກຈາກນີ້ ຍັງສາມາດໃສ່ຝຸ່ນຄອກ ເສີມ 2-3 ຄັ້ງ/ເດືອນ ໃນອັດຕາ 5 ກິໂລຕໍ່ຫລັກ.
– ການບົວລະບັດຮັກສາໃນໄລຍະທີ່ລຳຕົ້ນຍັງເລືອເກາະຕິດກັບເສົາບໍ່ ຄວນໃຫ້ມີການແຕກແໜງ ຫລື ເມື່ອມີແໜງແຕກຂຶ້ນມາໃຫ້ກໍຄວນຕັດ ຖິ້ມ, ເພື່ອຕ້ອງການໃຫ້ລຳຕົ້ນມີຄວາມແຂງແຮງເລືອຂຶ້ນສູ່ຍອດເສົາ ໂດຍສ່ວນທີ່ຍຶດເສົາມີໂຕຮອງຮັບທີ່ຫໍ່ດ້ວຍຊີເມັນ, ມີຊ່ອງຫວ່າງໃຫ້ 4 ຊ່ອງ ຕາມຈຳນວນທີ່ປູກ. ຕ້ອງໄດ້ມີການເສຍຫຍ້າ, ພວນດິນ, ເອົາ ເຟືອງ ແລະ ໃບໄມ້ແຫ້ງມາປົກຄຸມເພື່ອໃຫ້ມັນມີຄວາມຊຸ່ມຢູ່ສະເໝີ.
ພະຍາດ ແລະ ແມງໄມ້.
ສຳລັບພະຍາດ ແລະ ແມງໄມ້ຂອງໝາກມັງກອນນັ້ນ ບໍ່ມີຫລາຍປານ ໃດ, ສັດຕູພືດທີ່ມັກພົບທົ່ວໄປມີພຽງແຕ່ມົດ ແລະ ນົກ. ສຳລັບມົດຖ້າ ພົບເຫັນໃນປະລິມານທີ່ຫລາຍກໍອາດສ້າງຄວາມເສຍຫາຍໃຫ້ແກ່ຜູ້ປູກ ໄມ້. ສະນັ້ນ, ຄວນຈະສີດພົ່ນດ້ວຍສານເຄມີພ້ອມທັງສານຈັບໃບ. ສ່ວນນົກກໍຖືວ່າເປັນສັດຕູທີ່ສຳຄັນເຊັ່ນກັນ ເພາະນົກຈະເຂົ້າທຳລາຍ ໃນຊ່ວງທີ່ໝາກກຳລັງໃກ້ຈະແກ່, ເຊິ່ງວິທີປ້ອງກັນຄວນຫໍ່ໝາກໄວ້.
ການເກັບກ່ຽວຜົນຜະລິດ.
ອາຍຸຂອງໝາກມັງກອນປະມານ 10 ເດືອນ ກັບ10 ວັນ ກໍສາມາດເກັບກ່ຽວຜົນຜະລິດໄດ້. ໃນຊ່ວງກ່ອນການເກັບກ່ຽວຄວນບຳລຸງດ້ວຍຝຸ່ນສູດ 14:14:21 ການເກັບກ່ຽວຜົນຜະລິດທີ່ຖືກຕ້ອງແມ່ນພາຍຫລັງໃຫ້ໝາກໄດ້ 1 ເດືອນ, ສີຂອງມັນຈະປ່ຽນເປັນສີບົວທັງ ໜ່ວຍ ຜູ້ທີ່ບໍ່ຊຳນານມັກຄິດວ່າໝາກແກ່ແລ້ວຈຶ່ງເກັບໄປຈຳໜ່າຍເຮັດ ໃຫ້ຄຸນນະພາບຂອງໝາກບໍ່ດີປານໃດ ເພາະພາຍຫລັງທີ່ໝາກປ່ຽນເປັນສີບົວແລ້ວໝາກມັງກອນກໍຈະປ່ຽນມາເປັນສີຂຽວອີກຄັ້ງໜຶ່ງແລ້ວກັບກາຍມາເປັນສີບົວຄັ້ງທີ 2 ພາຍໃນໄລຍະເວລາ 7-10 ວັນ. ການກັບມາເປັນສີບົວຄັ້ງທີ 2 ຈຶ່ງເປັນຊ່ວງຂອງຄຸນະພາບໃນໝາກ ສູງໂດຍມີລົດຊາດຫວານຫອມ ແລະ ການເກັບກ່ຽວຄວນໃຊ້ມີດຕັດ ບໍລິເວນກ້ານ. ໝາກມັງກອນໜຶ່ງໜ່ວຍຈະມີນ້ຳໜັກປະມານ 400-1.200 ກຼາມ. ໜ່ວຍໜາກມັງກອນທີ່ສຸກແກ່ຈະມີສີແດງສົດເປັນທີ່ ດຶງດູດໃຈ ແຕ່ວ່າຄວາມຫວານຍັງບໍ່ພຽງພໍ, ຖ້າຕ້ອງການໃຫ້ມີຄວາມ ຫວານຫລາຍຂຶ້ນຫລັງຈາກປ່ຽນເປັນສີແດງຄວນປ່ອຍໃຫ້ຢູ່ເທິງຕົ້ນປະມານ 1-2 ອາທິດ ເຊິ່ງສີຂຽວຂອງເປືອກຈະອອກເປັນສີເຫລືອງໜ້ອຍໜຶ່ງ. ຄວາມຫວານຈະສູງປະມານ 16-18 ອົງສາບຣິກ (Brix ບຣິກ, ແມ່ນຕົວຊີ້ວັດຄ່າຄວາມຫວານ ຫລື ຕົວຊີ້ວັດຄວາມ ສຳພັນຂອງປະລິມານນ້ຳຕານຊູໂຄຣດໃນສານລະລາຍ).
ຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການ.
ຕົ້ນໝາກມັງກອນ ນອກຈາກປູກເປັນໄມ້ມົງຄຸນແລ້ວຍັງໃຊ້ປູກເປັນໄມ້ ໃຫ້ໝາກ, ເພາະໝາກມັງກອນອຸດົມໄປດ້ວຍເສັ້ນໄຍອາຫານ ຊ່ວຍໃນ ການຂັບຖ່າຍໄດ້ສະດວກ, ຊ່ວຍຫລຸດນ້ຳຕານໃນເລືອດ, ຫລຸດໄຂມັນ, ແຄລໍລີຕ່ຳ, ອຸດົມໄປດ້ວຍວິຕາມິນຊີ, ເມັດດຳໆ ຢູ່ທາງໃນອຸດົມໄປດ້ວຍກົດໄຂມັນບໍ່ອີ່ມຕົວ, ສາມາດຕໍ່ຕ້ານປະຕິກິລິຍາອົກຊີເດຊັນ, ສາມາດລົດຄວາມຮ້ອນໃນຮ່າງກາຍ, ຫລຸດຜ່ອນການຫີວນ້ຳ ແລະ ສາມາດບຳລຸງສຸຂະພາບຜິວພັນໃຫ້ສົດຊື່ນນຳອີກ.
ແຫລ່ງຂໍ້ມູນອ້າງອີງ: ຂ້ໍແນະນຳເຕັກນິກການປູກໝາກມັງກອນ, ໂຄງ ການສົ່ງເສີມກະສິກຳ, Laos Extension for Agriculture Project.
http:/ /puechkaset.com
