ບົດຮຽນການປົກປ້ອງສິດທິ ແລະ ການສົ່ງເສີມສະຫວັດດີພາບຂອງເດັກນ້ອຍ
ໂດຍ: ວິເສດ ສະແຫວງສຶກສາ
ໜຶ່ງໃນຫລາຍໆເຫດການທີ່ມີຄວາມໝາຍສຳຄັນໃນເດືອນມິຖຸນາຂອງທຸກໆປີ ກໍຄືວັນເດັກສາກົນ ເຊິ່ງກໍຖືກກຳນົດໃຫ້ເປັນວັນເດັກແຫ່ງຊາດລາວເຊັ່ນກັນ. ເພື່ອໃຫ້ເຫັນຄວາມສຳຄັນຂອງວັນດັ່ງກ່າວ, ຜູ້ຂຽນໄດ້ສັງລວມ+ເອົາຂ່າວກ້ອມໆກ່ຽວກັບນະໂຍບາຍ ກໍຄືມາດຕະການປົກປ້ອງສິດ ແລະ ສົ່ງເສີມສະຫວັດດິພາບຂອງເດັກໆໃນ 5 ປະເທດ.
ຂໍເລີ່ມຈາກປະເທດກຳປູເຈຍ, ຂ່າວໃນຕົ້ນເດືອນມັງກອນປີນີ້ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ທາງການກຳປູເຈຍໄດ້ເລີ່ມຂະບວນໂຄສະນາກ່ຽວກັບຄວາມປອດໄພດ້ານອາຫານຢູ່ຕາມໂຮງຮຽນຕ່າງໆໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ ແນໃສ່ຮັບປະກັນຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການ, ຄວາມປອດໄພ ແລະ ຄຸນນະພາບຂອງອາການສຳລັບເດັກນັກຮຽນ. ຂະບວນການໂຄສະນາໄດ້ເລີ່ມຂຶ້ນທີ່ໂຮງຮຽນປະຖົມພໍນໍຣະດົມ ຢູ່ເຂດດອນເປັນຂອງນະຄອນຫລວງພະນົມເປັນ.
ຂ່າວໃຫ້ຮູ້ຕື່ມວ່າ: ກ່ອນໜ້າມີຂະບວນການດັ່ງກ່າວ, ທາງກະຊວງສຶກສາທິການ, ເຍົາວະຊົນ ແລະ ກິລາຂອງກຳປູເຈຍ ຍັງໄດ້ອອກຄຳສັ່ງຫ້າມຈຳໜ່າຍອາຫານ-ເຄື່ອງດື່ມ 6 ປະເພດຕາມໂຮງຮຽນວັດ ແລະ ເອກະຊົນ ເຊິ່ງໄດ້ແກ່: ເຄື່ອງດື່ມທີ່ມີທາດເຫລົ້າ, ຜະລິດຕະພັນທີ່ມີທາດນິໂກຕິນ, ອາຫານທີ່ບໍ່ບອກແຫລ່ງຜະລິດ, ເຄື່ອງດື່ມຊູກຳລັງ, ອາຫານທີ່ມີທາດຫວານເກີນໄປ ແລະ ເຄື່ອງດື່ມທີ່ສ່ຽງເປັນພະຍາດຕຸ້ຍ (ທາດນ້ຳຕານສູງ).
ທີ່ປະເທດອີຣານ ກໍມີຂ່າວວ່າ: ທາງການຂອງປະເທດນີ້ຫ້າມນຳໃຊ້ເຄືອຂ່າຍສື່ສັງຄົມອອນລາຍຂອງຕ່າງປະເທດພາຍໃນໂຮງຮຽນຢ່າງເດັດຂາດ. ກະຊວງສຶກສາອີຣານ ໄດ້ປະກາດຢ່າງຈະແຈ້ງວ່າ: ໂຮງຮຽນທຸກໆແຫ່ງຕ້ອງນຳໃຊ້ເຄືອຂ່າຍສື່ສັງຄົມຂອງພາຍໃນປະເທດເທົ່ານັ້ນ. ພາຫະນະສື່ສັງຄົມອອນລາຍຂອງຕ່າງປະເທດທີ່ນິຍົມກັນໃຊ້ໃນອີຣານແມ່ນອິນສະຕາແກຣມ ແລະ ແອັບ, ສ່ວນເຟດບຸກ ແລະ ທະວິດເຕີນັ້ນມີຄົນໃຊ້ໜ້ອຍ ເພາະມີການຈຳກັດ.
ເຫດຜົນທີ່ຫ້າມນຳໃຊ້ເຄືອຂ່າຍສື່ສັງຄົມຂອງຕ່າງປະເທດຢູ່ຕາມໂຮງຮຽນ ແລະ ສະຖານທີ່ສຶກສານັ້ນກໍແມ່ນເພື່ອປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ເດັກນັກຮຽນເສບຕິດສື່ທີ່ບໍ່ຫວັງດີກັບອີຣານນັ້ນເອງ. ຕໍ່ໄປແມ່ນຂ່າວດີຈາກສິງກະໂປທີ່ບອກວ່າ: ທາງການສິງກະໂປມີນະໂຍບາຍຕໍ່ຜູ້ເປັນພໍ່ທັງຫລາຍທີ່ເຮັດໜ້າທີ່ເບິ່ງແຍງລູກຮ່ວມກັບຜູ້ເປັນເມຍ. ນະໂຍບາຍທີ່ວ່ານັ້ນ ກໍຄືການອະນຸຍາດໃຫ້ຜູ້ຊາຍທີ່ເປັນພໍ່ລູກອ່ອນສາມາດພັກວຽກຕາມຄວາມສະໝັກໃຈໄດ້ຫລາຍກວ່າ 2 ອາທິດ (ທີ່ເຄີຍປະຕິບັດມາແມ່ນ 2 ອາທິດ) ເພື່ອເບິ່ງແຍງເມຍຢູ່ກຳ ຫລື ຊ່ວຍວຽກເຮືອນການຊານເວລາເມຍມີລູກນ້ອຍ.
ຢູ່ ສປ ຈີນ ເມື່ອ 5 ປີຢ້ອນຫລັງ, ສະພາປະຊາຊົນແຫ່ງຊາດຈີນ ໄດ້ຮັບຮອງເອົາກົດໝາຍຕໍ່ນັກໂທດຜູ້ທີ່ໃຊ້ບໍລິການໂສເພນີທີ່ມີອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 14 ປີ ດ້ວຍການລົງໂທດຈຳຄຸກສູງສຸດ 15 ປີ, ສ່ວນໂທດສູງສຸດຕໍ່ຄະດີຂົ່ມຂືນເດັກນ້ອຍນັ້ນ ກໍຄືໂທດປະຫານຢ່າງດຽວ. ຜູ້ຂຽນຂໍປິດທ້າຍກັບຂ່າວການຊົດເຊີຍຕໍ່ເດັກນັກຮຽນທີ່ຖືກລະເມີດສິດຢູ່ ສ.ອາເມລິກາ.
ຂ່າວບອກວ່າ: ນັກຮຽນມັດທະຍົມຄົນໜຶ່ງ (ບໍ່ບອກຊື່) ທີ່ລັດກາລີຟໍເນຍ ໄດ້ຮ້ອງຟ້ອງຕໍ່ສານເພື່ອທວງຄ່າຊົດເຊີຍເປັນເງິນຈຳນວນ 25.000 ໂດລາສະຫະລັດ ຍ້ອນຕົນຖືກນາຍຄູຫ້າມບໍ່ໃຫ້ໄປຫ້ອງນ້ຳເພື່ອຖ່າຍເບົາ ໂດຍຄູໄດ້ອ້າງວ່າ: ກົດລະບຽບຂອງໂຮງຮຽນບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ນັກຮຽນໄປຫ້ອງນ້ຳເວລາບົດຮຽນພວມດຳເນີນຢູ່. ຄູໄດ້ບອກໃຫ້ນັກຮຽນຜູ້ຮ້ອງທຸກ ເຊິ່ງເວລານັ້ນມີອາຍຸ 14 ປີ ຍ່ຽວໃສ່ຄຸເຊິ່ງຕັ້ງຢູ່ແຈຫ້ອງຮຽນພາຍໃນຫ້ອງ. ເຫດການໃນຄັ້ງນັ້ນໄດ້ເຮັດໃຫ້ນັກຮຽນຄົນດັ່ງກ່າວອັບອາຍຂາຍໜ້າ ຍ້ອນຖືກໝູ່ຮ່ວມຫ້ອງເວົ້າເຢີ້ຍສຽດສີຢອກລໍ້ ຈົນຜູ້ກ່ຽວມີບັນຫາຊຶມເສົ້າ. ຂ່າວນີ້ບອກວ່າ: ນັກຮຽນຜູ້ຮ້ອງທຸກໄດ້ຮັບການຊົດເຊີຍຈາກທາງໂຮງຮຽນສູງເຖິງ 1,25 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ ແທນທີ່ຈະເປັນ 25.000 ໂດລາ ຕາມທີ່ສະເໜີ ຍ້ອນທາງສານເຫັນວ່າ “ເປັນຄະດີລະເມີດສິດທິມະນຸດ ໂດຍສະເພາະເດັກທີ່ຮ້າຍແຮງໜັກໜ່ວງ”.
ບົດນີ້ອີງໃສ່ຂໍ້ມູນຈາກ: ໜັງສືພິມ ປະເທດລາວ 9/1/20 (ເລື່ອງກຳປູເຈຍ)
The Nation 17/4/8 (ເລື່ອງອີຣານ)
Vientiane Times 12/6/17 (ເລື່ອງສິງກະໂປ)
Vientiane Times 26/9/15 (ເລື່ອງຈີນ)
The Nation 28/1/17 (ເລື່ອງອາເມລິກາ)